تحقیقات دانشمندان نشان داده غذای ارگانیک از نظر فواید و مواد مغذی تفاوتی با غذای معمولی ندارد! هر چند در مورد مضرات کمتر آن میتوان با قطعیت اظهار نظر کرد که غذاهای ارگانیک بهتر هستند.
تحقیقات دانشمندان نشان داده غذای ارگانیک از نظر فواید و مواد مغذی تفاوتی با غذای معمولی ندارد! هر چند در مورد مضرات کمتر آن میتوان با قطعیت اظهار نظر کرد که غذاهای ارگانیک بهتر هستند.
احتمالاً اصطلاح «غذای ارگانیک» یا «محصولات ارگانیک» به گوش شما هم خورده باشد. در سالهای اخیر توجه بیشتری به بحث غذاهای ارگانیک شده است. ولی آیا غذایی که به این شکل تولید میشود واقعاً بهتر از غذای معمولی است؟ این سؤالی است که بسیاری از دانشمندان به دنبال پیدا کردن پاسخ آن هستند. شاید تعجب کنید اگر بگوییم که تحقیقات دانشمندان نشان داده غذای ارگانیک از نظر فواید و مواد مغذی تفاوتی با غذای معمولی ندارد! هر چند در مورد مضرات کمتر آن میتوان با قطعیت اظهار نظر کرد که غذاهای ارگانیک بهتر هستند.
ولی پیش از هر چیز بهتر است کمی در مورد غذاهای ارگانیک بدانیم. غذای ارگانیک چست؟ و چرا در سالهای اخیر در مورد آن بحث میشود؟
غذای ارگانیک چیست؟
وقتی در مورد ارگانیک بودن یک محصول غذایی صحبت میکنیم، در واقع به نحوه رشد و فرآیند تولید آن محصول کشاورزی یا غیر کشاورزی اشاره میکنیم. تفاوت اصلی یک محصول ارگانیک با غیر ارگانیک در استفاده از آفت کش ها، هورمونها یا آنتیبیوتیکهاست. بهعلاوه روشهای جدیدتر مثل اصلاح ژنتیکی، پرتو زنی و … هم در تولید محصول ارگانیک دخالتی ندارند.
استانداردی که برای ارگانیک یا غیر ارگانیک بودن محصولات تعیین شده، یک استاندارد جهانی است. بنابراین صرف نظر از کشور یا منطقه تولید و پرورش، یک محصول را میتوان ارگانیک یا غیر ارگانیک دانست.
فواید غذای ارگانیک
بسیاری معتقدند که کشاورزی ارگانیک باعث بهبود کیفیت خاک و منابع آبهای زیرزمینی میشود. از آن جا که در تولید محصولات ارگانیک از سموم و آفت کش ها استفاده نمیشود، به نظر میرسد این ادعا درست باشد. بسیاری معتقدند طبیعی و سالم بودن فرآیند تولید این محصولات میشود غذای ارگانیک از نظر تغذیه مفیدتر باشد.
گفته میشود این دسته از غذاها نسبت به محصولات غیر ارگانیک آنتیاکسیدان و ویتامینهای بیشتری دارند. برخی از مطالعات هم این مسئله را تائید میکنند. مطالعاتی در این مورد انجام شده است که مشخص میکنند غذاهای ارگانیک آهن، آنتیاکسیدان، ویتامین C و روی بیشتری دارند.
از طرف دیگر برخی مطالعات نشان دادهاند که غذای ارگانیک میزان نیترات کمتری دارد. در برخی مطالعات تفاوت میزان نیترات محصولات ارگانیک محصول معمولی تا 30 درصد هم ثبت شده است. البته برخی میگویند نیترات ترکیبی نیست که چندان برای انسان مضر باشد و در واقع در مورد مضرات آن اغراق شده است. بنابراین کمتر یا بیشتر بودن نیترات اهمیت زیادی ندارد.
علاوه بر محصولات کشاورزی ارگانیک، محصولات لبنی و گوشتی ارگانیک هم وجود دارند. دام و طیور طبق همان استاندارد پرورش پیدا میکنند. به این معنی که غذاهای طبیعی میخورند، هورمون دریافت نمیکنند و … . برخی مطالعات نشان دادهاند که محصولات لبنی و گوشتی ارگانیک امگا 3 بالاتر، و کمی آهن، ویتامین ای و کاروتینوئید بیشتر و البته سلنیوم و ید کمتری دارند.
باوجود تمام این موارد، مطالعات جامعی انجام شده است که بهنوعی تمام این اطلاعات ضد و نقیض را جمع آوری کرده و نتیجه گرفته است که غذای ارگانیک بهتر از غذای معمولی نیست! در این مطالعه، نتایج تحقیقات دیگر که حول موضوع محصولات ارگانیک انجام شده بود، بررسی شد. این مطالعه در مورد مضرات کمتر روشهای ارگانیک، نظر مشابهی با آن چه گفتیم، دارد و معتقد است غذاهای ارگانیک آلودگی کمتری دارند.
تفاوت غذای ارگانیک با غیر ارگانیک
بحث در مورد تفاوت غذای ارگانیک و غیر ارگانیک در واقع ناشی از دو موضوع اصلی است. کاهش آلودگی و افزایش مواد مغذی
مواد مغذی محصولات ارگانیک
بخش جالب نتایج به دست آمده مربوط به مواد مغذی است. بررسی نتایج نشان داده که لزوماً غذای ارگانیک از نظر مواد مغذی بر غذای غیر ارگانیک برتری ندارد! شاید تنها تفاوت مهم در این دو روش را بتوان میزان کمتر فسفر در محصولات غیر ارگانیک دانست. ولی این مسئله نمیتواند معیار قضاوت باشد! چون فسفر ترکیبی نیست که ما در دریافت آن دچار مشکل باشیم.
همچنین فنول ، اسید چرب امگا 3 و امگا 7 بیشتری هم در شیر وجود دارد. البته باز هم این مسئله تفاوت محسوسی ایجاد نمیکند. چرا که اولاً فقط چند مورد معدود در این مورد گزارش شده است و دوم اینکه میزان تفاوت این ترکیبات در غذای ارگانیک و غیر ارگانیک یک عدد ثابت و مشخص نبوده است! پس فعلاً نمیتوان به این آمار استناد کرد.
مواد شیمیایی و آلودگی غذای غیر ارگانیک
غذاهای ارگانیک بدون استفاده از مواد شیمیایی مثل حشره کش ها، از بین برنده آفات، علفهای هرز و … تولید میشوند. بنابراین تأثیر گذاری این مواد شیمیایی بر محصول یکی از موضوعات قابل بررسی است. بررسی این موضوع قطعاً به یک جامعه آماری بزرگ نیاز دارد. بنابراین جمعیتی که از غذاهای ارگانیک استفاده کردهاند هم در این میان اهمیت پیدا میکنند.
با بررسی مطالعات مختلف در این مورد، همان طور که انتظار میرفت، مشخص شد سموم شیمیایی در محصولات ارگانیک کمتر است. در غذاهای ارگانیک تنها در 7 درصد موارد آلوده هستند در صورتی که محصولات معمولی در 38 درصد موارد آلودگی دارند. البته آلودگی به معنی سمی بودن محصولات نیست. مقدار آلودگی حتی در غذاهای غیر ارگانیک معمولاً در حد قابل قبول و استاندارد بوده است (طبق نتایج تحقیقات). از نظر آلودگی به باکتریها و میکروبها هم باید گفت دو محصول باهم تفاوتی ندارند.
بهطور کلی باید گفت فعلاً نتایج نشان میدهند محصولات ارگانیک فواید و مزایای ویژهای ندارند. تنها تفاوت آنها آلودگی کمتر نسبت به محصولات غیر ارگانیک و البته محیط زیست سالمتر و پاکتر است. البته هنوز مطالعات بلند مدت در این مورد انجام نشده است. بنابراین در مورد فواید و مضرات احتمالی نمیتوان نظر قطعی داد.
منابع:
eufic.org
unlockfood.ca
healthline.com