بهترین راه برای تشخیص اضافه وزن کودک، مراجعه به یک متخصص تغذیه است. محاسبه شاخص توده بدنی یا BMI یکی از معیارهای تشخیص چاقی است. این شاخص با اندازه گیری قد و وزن محاسبه میشود. این شاخص بسته به الگوی رشد کودک معانی متفاوتی میتواند داشته باشد. به همین دلیل نظر یک متخصص پزشک برای این کار لازم است.
بهترین راه برای کاهش وزن، تغییر سبک زندگی است. تغییر یک یا دو عادت جزئی در زندگی روزمره شاید بهاندازه کافی تأثیر گذار نباشد. راه حل، مشارکت تمام خانواده است. برنامهای بریزید که همه خانواده در آن دخیل باشند. مثلاً همگی در فعالیتهای بدنی شرکت کنید. یا همگی نوع غذاهایی که میخورید را تغییر دهید.
اگرچه تغییر سبک زندگی ضروری است، ولی باید نیازهای کودک و شرایطش را هم درک کرد. او نیم تواند مثل بزرگ سالان منطقی رفتار کند. بنابراین نباید انتظار داشته باشید همیشه تابع قوانین و مقررات باشد. بهعلاوه چاقی کودکان خودش میتواند عامل برای اجتناب از تحرک باشد چرا که این کار برایش بسیار سختتر است. در نهایت اینکه تلاش کنید مدت زمانی که خانواده بدون فعالیت دور یکدیگر نشستهاید را تا حد امکان کاهش دهید.
اولین قانون، بهاندازه خوردن است. نه فقط برای کودکان، که برای همه افراد رعایت این قانون لازم است. به کودک برای خوردن غذا اصرار نکنید. رفتار اشتباهی که بسیاری از پدر و مادرهای ایرانی باید کنار بگذارند. بگذارید کودک خودش غذای بیشتر بخواهد، بعد به او غذا دهید. یک اشتباه دیگر رایج استفاده از ظرفهای بزرگسالان برای کودکان است. قرار نیست کودکان بهاندازه بزرگسالان غذا بخورند. وقتی ظرف غذای بزرگ جلوی کودک میگذارید، در واقع بهطور نامحسوس او را به خوردن غذای بیشتر تشویق میکنید!
مسئله دیگری که معمولاً باعث پرخوری میشود، سریع خوردن غذاست. هر چه با آرامش بیشتری غذا بخورید، احتمال پر خوری کمتر میشود.
جای خالی میوه و سبزیجات در تغذیه بیشتر مردم ایران دیده میشود. استفاده از میوه و سبزیجات در رژیم غذایی برای کاهش وزن همیشه توصیه میشود. علاوه بر ویتامینها و مواد معدنی بسیار، میوه و سبزیجات فیبر زیادی در خود دارند که به رفع چاقی کودک کمک میکنند.
کودکان در روز باید چندین وعده میوه و سبزیجات مصرف کنند. 5 وعده در روز شاید در ابتدا زیاد به نظر برسد، ولی خیلی زود به آن عادت میکنید. مطمئن باشید بدن کودک بیشتر از هر چیز به همین مواد موجود در میوه و سبزیجات نیاز دارد. میوه و سبزیجات تازه، یخ زده، خشک شده، پخته شده و … همگی مفید هستند. آب میوهها و اسموتی ها را هم میتوانید جزو بخشی از میوه و سبزیجات مصرف روزانه حساب کنید. البته حتماً از آب میوهها و محصولات کاملاً طبیعی و بدون شکر و شیرین کننده استفاده کنید.
صبحانه هیچ گاه نباید فراموش شود. کودکانی که صبحانه نمیخورند بیشتر در معرض چاقی هستند. صبحانههای سالم و ساده مثل املت، میوهها و سبزیجات، نان و پنیر، شیر و … برای کودک هم جذاب است و هم کافی. سعی کنید تنوع غذایی را رعایت کنید. فقط به دنبال غذاهای چرب یا شیرین نباشید. بهتر است نان هم نان سبوس دار یا غلات کامل باشد.
میزان دریافت چربی و قند را کم کنید. البته چربی مغزهای و دانههای روغنی مشکلی ندارند. در عوض باید چربی دریافتی از طریق غذای روزانه کم شود. در مورد شیرینی جات هم همینطور است. قند و شیرینی طبیعی میوهها و غذاها معمولاً آنقدر زیاد نیست که باعث چاقی کودک شود. ولی شیرینیهای دیگر مثل شکلات، بیسکوییت، کیک و … مقدار بسیار زیادی چربی و شکر دارند که برای کودک مناسب نیست.
و در نهایت اینکه فست فود و غذاهای مضر دیگر را کنار بگذارید یا آن را محدود کنید. سعی کنید بهجای آنها، غذاهای خوش مزه و سالم دیگر را به کودک معرفی کنید. البته مدتی طول میکشد تا کودک به غذاهای جدید عادت کند ولی ارزشش را خواهد داشت.
بهطور کلی باید گفت که مشکل چاقی کودکان با تحرک بیشتر، تغییر سبک زندگی، محدود کردن کالری دریافتی و البته حمایت و پشتیبانی اعضای خانواده ممکن میشود. با توجه به مشکلات بسیار زیاد در آینده و همین طور تلاش چند برابر که باید برای کاهش وزن انجام شود، جلوگیری از چاقی و اضافه وزن از دوران کودکی بهترین راه است.
منبع:
webmd.com
eufic.org
news-medical.net
nhs.uk