خار پاشنه پا، علت ها، علائم و درمان آن
چهارشنبه ۱۰ دی ۹۹ | ۱۴:۱۴
پا ها در یک مهندسی دقیق از 7 استخوان اصلی به همراه عضلات و رباط ها تشکیل شده است که قادر هستند چند ده کیلو وزن بدن ما را تحمل کنند. از میان این 7 استخوان، پاشنه بزرگترین آنهاست. علاوه بر این اجزای نام برده شده، بافتی لایه مانند به نام فاشیا که مانند غلاف عضلات کف پا را در بر گرفته است از جمله اجزای مهم این مهندسی است. در واقع التهاب در لایه فاشیای پلانتار یا کف پایی است که علت بروز درد در خار پاشنه پا است. خار پاشنه پا شیوع بالایی در میان جمعیت بزرگسال دارد. در یک برآورد انجام شده در آمریکا 11 درصد بالغین در تصویربرداری اتفاقی صورت گرفته خار پاشنه پا داشتند.
علت خار پاشنه پا
علت های تشکیل خار پاشنه وابسته به رسوب کلسیم به صورت زائده ای اضافه در استخوان پاشنه پا است. این زائده استخوانی کوچک را می‌توان به شکل یک خار که از پاشنه بیرون زده است در گرافی های استخوان دید. بعلاوه التهاب فاشیای کف پا نیز عامل مهمی در تشکیل خار پاشنه است. فرایند رسوب کلسیم اضافه در پاشنه پا در طی چندین ماه و به تدریج به دنبال اعمال فشار طولانی بر روی عضلات و رباط های پا، کشش در فاشیای کف پا و پارگی در غشای اطراف استخوان پاشنه پا اتفاق می‌افتد. از این جهت است که خار پاشنه شیوع بالایی در میان ورزشکاران رشته های دومیدانی و پرش دارد.
عامل دیگر، بد راه رفتن و استفاده نادرست از عضلات و مفاصل است که به مرور زمان با تشکیل التهاب موضعی رسوب کلسیم در پاشنه پا و فاشیای کف پا را افزایش می‌دهد. استفاده از کفش نامناسب در هنگام ورزش نیز نقش مهمی در ایجاد خار پاشنه دارد. موارد دیگری که میتواند علتی برای خار پاشنه در بیمار باشد شامل موارد زیر هستند:
- دیابت و افزایش سن
- چاقی و افزایش وزن به سبب فشار زیادی که بر عضلات و رباط های پا وارد می‌سازد.
- دوره های کوتاه ولی سنگین فعالیت ورزشی
- کف پای صاف یا کف پای قوس دار شدید
علائم خار پاشنه
خار پاشنه اگرچه شیوع بسیار بالایی در افراد به خصوص در سنین بالا دارد ولی معمولا علامتی ایجاد نمی‌کند. در غیر این صورت خود را با درد مزمن یا متناوب پاشنه پا نشان می‌دهد. درد توصیف شده، تیز و شدید در ناحیه پاشنه پا است که به محض راه رفتن بیمار پس از یک دوره استراحت شروع میشود. بیشترین درد در هنگام صبح هنگام بیدار شدن از خواب وجود دارد.
درمان و تسکین علائم
از آنجایی که شخص برای اینکه کمتر درد را تجربه کند مجبور است از پاشنه پا کمتر استفاده کند و بنابراین لنگ لنگان راه می‌رود. این امر به تدریج موجب اعمال فشار غیر یکنواخت به عضلات و استخوان های پا شده و در واقع علائم التهاب فاشیای کف پا و درد را تشدید می‌کند. بنابراین اگرچه خار پاشنه پا به ظاهر بی اهمیت است ولی باید آن را حتما درمان کرد. در زیر به چند راهکار ساده برای کمتر کردن علائم می پردازیم
- استراحت : اصلی ترین و مهمترین نکته در درمان خار پاشنه استراحت و عدم راه رفتن و دویدن برای مدت طولانی است.
- کشش فاشیای کف پا : برای این منظور پیشنهاد میشود از یک باند کشی استفاده کنید. باند را بر روی کف پا قرار داده و دو طرف آن را بکشید به نحوی که انگشتان پا به ساق پا نزدیک شوند و به این وسیله فاشیا کشیده شود.
- تقویت عضلات کف پا : برای این منظور سعی کنید خودکاری را از روی زمین با پا و با کمک گرفتن از عضلات کف پا بردارید و برای چند ثانیه نگه دارید.
- کم کردن فشار از روی پاشنه پا : پد های پاشنه پا که در داروخانه ها موجود است در داخل کفش قرار گرفته و باعث کمتر شدن فشار بر روی استخوان پاشنه می‌شوند.
- کاهش وزن : درمان چاقی با کم کردن فشار بر روی پاشنه میتواند علائم را بهبود ببخشد.
- ماساژ : یکی از درمان های موثر ماساژ پا در آب گرم است. برای این منظور هر روز 2 مرتبه پای خود را به مدت ده دقیقه در یک تشت آب گرم بگذارید. سپس خشک کرده و با جسمی مثل گوشت کوب ضربات آرامی به پاشنه پا بزنید.
- تزریق استروئید : راهکار درمانی دیگری است که در صورت پاسخ ندادن به مسکن ها و سایر درمان ها در نظر گرفته میشود.
- جراحی : در موارد شدید و مختل کننده فعالیت بیمار، یا در مواردی که فرد جوان و فعال باشد، جراحی کف پا و بریدن زائده استخوانی برای بیمار انجام میشود.
علاوه بر درمان های دارویی و جراحی، روش های تغذیه ای میتواند تا حدودی برای بهبود خار پاشنه پا مفید واقع شود. در واقع تغذیه سالم چه از طریق کاهش وزن و چه از طریق محتویات آنتی اکسیدانی میتواند به کاهش بروز خار پاشنه و کم کردن التهاب اطراف آن کمک کند. در واقع آنتی اکسیدان ها از طریق کم کردن التهاب در فاشئیت کف پا به کاهش درد بیمار کمک میکنند.
