بیماری چاقی

چاقی بیش از حد یک بیماری جدی است که در طی زمان و به آرامی علائم زیادی از خود به جای می گذارد. بر طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال 2016، حدود 9/1 میلیارد فرد بالغ در سراسر جهان دارای اضافه وزن و بیش از 650 میلیون نفر به بیماری چاقی مبتلا بوده اند. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها در ایالات متحده، 5/36 % افراد بالغ به چاقی مبتلا هستند که این آمار هر سال در حال افزایش است. در گذشته سیگار اولین دلیل ابتلا به بیماری های  قابل پیشگیری و ناتوان کننده بود، ولی در حال حاضر چاقی با پیشی گرفتن از سیگار این جایگاه را به خود اختصاص داده است. در میان علائم و بیماری های زیادی که در اثر چاقی ممکن است بروز نمایند، خطر ابتلا به بیماری های قلبی – عروقی و دیابت نوع دو بیش از همه افزایش یافته است. برآورد می شود که بیش از 80 % موارد دیابت نوع دو با چاقی در ارتباط می باشند.

تعریف چاقی (Obesity)

بر اساس تعریف انستیتوی ملی بهداشت آمریکا، اگر کسی صد پاوند (حدود 45 کیلوگرم) یا بیشتر از وزن طبیعی خود اضافه وزن داشته باشد یا اندیکس متابولیسم پایه (BMI) او معادل 40 یا بیشتر باشد، این فرد به بیماری چاقی مبتلاست. همچنین افرادی که به بیماری های دیابت نوع دو، فشارخون، بالا بودن کلسترول خون، بیماری های قلبی – عروقی، وقفه تنفسی در خواب، بازگشت اسید معده به مری (GERD)، انواع سرطان، کبد چرب، پوکی استخوان و افسردگی مبتلا هستند نیز حتی با داشتن BMI معادل 35 یا بیشتر، چاق به شمار می آیند.

درمان چاقی

پیشگیری همواره بهترین درمان است. از این رو تغذیه مناسب، فعالیت مداوم و ورزش راه های اصلی جلوگیری از چاقی می باشند. به هرحال در صورت ابتلا به چاقی، روش های مختلفی برای درمان توصیه می شوند. این روش ها شامل درمان های دارویی و روش های مختلف جراحی می باشند. متاسفانه ضریب موفقیت روش های دارویی تنها 10% می باشد، در صورتی که روش های مختلف جراحی بین 40 تا 80% موفقیت نشان می دهند. یکی از روش های جراحی، برداشتن چربی های اضافی به منظور کاهش وزن است. اگرچه بسیاری از مردم روش برداشتن چربی های اضافی بدن به منظور کاهش وزن را در زمره اعمال جراحی زیبایی قلمداد می کنند، اما باید توجه داشت که برای افراد مبتلا به چاقی، هدف اولیه این روش حفظ سلامت بیمار و کاهش خطر مرگ افراد مبتلا می باشد. برای درک بهتر این موضوع باید گفت که با هر پنج واحد افزایش در میزان BMI، میزان مرگ و میر افراد در حدود سی درصد افزایش و شانس زنده ماندن افراد مبتلا در 8 تا 10 سال بعد به میزان دو تا چهار سال کاهش می یابد. یکی از روش های بسیار موثر در درمان چاقی روش های کم تهاجمی برای کم کردن حجم معده، کاهش اشتها یا کاهش جذب مواد در روده ها موسوم به جراحی Bariatric هستند. در این روش ها مثلا با قرار دادن بالون درون معده یا یک باند به دور آن، حجم معده و در نتیجه اشتهای فرد کاهش می  یابد یا با جراحی (Bypass) بخشی از غذا مستقیما از معده وارد قسمت دوم روده کوچک می شود تا جذب غذا کاهش یابد.

در خاتمه باید گفت که امروزه بیماری چاقی تبدیل به یکی از معضلات اصلی جوامع بشری و سیستم های بهداشتی – درمانی گردیده است. از آنجا که کاهش وزن بدن می تواند در افزایش طول عمر افراد مبتلا به چاقی و جلوگیری از معلولیت های آنها نقشی کلیدی داشته باشد، انتخاب بهترین روش کاهش وزن در افراد مبتلا به بیماری چاقی دارای اهمیت خاصی می باشد. از این رو مشورت با پزشکی که دارای تخصص در این زمینه است، بهترین راه کار درمان چاقی و بازگشت سلامتی به افراد مبتلا می باشد.

دکتر سپهر لاله زاری

جراح عمومی و متخصص در روش های پیشرفته کم تهاجمی در درمان چاقی